Steve Forbes: Γιατί η Ελλάδα είναι τρελοκομείο;*
«Δεδομένης της πλούσιας εμπορικής κληρονομιάς της στη Μεσόγειο, η Ελλάδα θα έπρεπε να είναι το Χονγκ Κονγκ, η Σιγκαπούρη, η Ελβετία των Βαλκανίων. Οι Έλληνες μετανάστες και οι απόγονοι τους έχουν καταγράψει μεγάλες επιχειρηματικές επιτυχίες στις ΗΠΑ στην Αυστραλία, στη Νέα Ζηλανδία, στον Καναδά και αλλού. Ωστόσο, η Ελλάδα είναι χρεοκοπημένη, οικονομικά και πολιτικά». Με αυτήν την εισαγωγή ξεκινά το σχόλιο του στο Forbes.com ο αρχισυντάκτης του, γνωστός επιχειρηματίας Steve Forbes. «Γιατί η Ελλάδα είναι τέτοιο τρελοκομείο; Και ποιες είναι οι επιπτώσεις για την Ευρώπη και τις ΗΠΑ;», διερωτάται.
Όπως αναφέρει ο κ. Forbes, «πρόσφατα συμμετείχα στο συνέδριο "Greek Power Summit 2011 - Helping Greece Rebuild", το οποίο πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα.
Σας παραθέτω ένα μικρό περιστατικό που τονίζει το πόσο ανίδεη και ανεύθυνη έχει γίνει η ελληνική κυβέρνηση. Το μεγαλύτερο μέρος των συμμετεχόντων στο συνέδριο ήταν επιχειρήσεις και στελέχη του χρηματοοικονομικού κλάδου που ήταν είτε Έλληνες μετανάστες είτε ελληνικής καταγωγής. Πήγαν στην Αθήνα για να μελετήσουν τις επενδυτικές ευκαιρίες και να προσφέρουν προτάσεις για το πώς να αναβιώσει η ελληνική οικονομία. Αυτά τα στελέχη διαχειρίζονται επιχειρηματικά και οικονομικά assets ύψους δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Ωστόσο, η κυβέρνηση συμπεριφερόταν σαν να μην ήταν κάτι τέτοιο. Σίγουρα, η κατάσταση ήταν αμφιλεγόμενη, ωστόσο θα πίστευε κανείς ότι κάποιοι από τους κορυφαίους υπουργούς -ή τουλάχιστον υψηλόβαθμα στελέχη των υπουργείων- θα έβρισκαν λίγα λεπτά για να έρθουν σε επαφή με αυτά τα σημαντικά στελέχη και επιχειρηματίες. Ούτε κατά διάνοια. Κανένας από το γραφείο του Προέδρου της Δημοκρατίας ή του πρωθυπουργού δεν πέρασε ούτε για να μας πει ένα "γεια".
Το ίδιο και από το υπουργείο Οικονομικών. Και οι ηγέτες της υποτιθέμενης συντηρητικής αντιπολίτευσης; Εξαφανισμένοι. Η Αθήνα λέει στους πιστωτές της ότι θα μπορούσε να αντλήσει 50 δισ. ευρώ ή και περισσότερα μέσα σε λίγα χρόνια.
Στο συνέδριο παρευρέθηκε ο Krzysztof "Chris" Walenczak, ο Πολωνός υφυπουργός Οικονομικών και ο άνθρωπος που υπήρξε επικεφαλής του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων της χώρας για τα τελευταία δύο χρόνια. Αυτός και η ομάδα του έχουν εντυπωσιάσει παρατηρητές από όλον τον κόσμο. Ο Chris μοιράστηκε μαζί μας εξαιρετικά ενδιαφέρουσες πτυχές για το πώς η Πολωνία κατάφερε να πουλήσει επιτυχώς 500 επιχειρήσεις, ενώ υπάρχουν σχέδια για πώληση άλλων 300 σχετικά σύντομα. Όμως, ούτε ένας άνθρωπος από την ελληνική κυβέρνηση δεν ήταν εκεί για να μάθει κάτι από τις εμπειρίες των Πολωνών σε ό,τι αφορά τις ιδιωτικοποιήσεις τέτοιου μεγέθους. Μετά την παρουσίασή του ο Walenczak ρώτησε θυμωμένος: "Γιατί δεν υπάρχει κανείς εδώ από την κυβέρνηση;". Και αυτό, εν ολίγοις, είναι γιατί η Ελλάδα διαλύεται.
Όμως, αυτή η "τι-πρόβλημα-έχετε-μαζί-μας" στάση της κυβέρνησης αντανακλά τον τρόπο σκέψης μεγάλου μέρους του πληθυσμού.
Κάθε βράδυ η Πλατεία Συντάγματος, εκεί όπου βρίσκεται η Βουλή και το ξενοδοχείο που μείναμε, είναι γεμάτη διαδηλωτές. "Κλέφτες! Κλέφτες!", είναι ο ηπιότερος χαρακτηρισμός που φωνάζουν στους κυβερνήτες τους. Όμως, δεν είναι η εγκληματικά επικίνδυνη οικονομική πολιτική την οποία ακολουθούν οι Έλληνες πολιτικοί που εξοργίζει τους διαδηλωτές, αλλά το ότι οι δανειστές της Ελλάδας απαιτούν "να σφίξει κι άλλο το ζωνάρι".
Πέρυσι, η κυβέρνηση πράγματι ξεκίνησε να κάνει κάποιες περικοπές. Για παράδειγμα, τα δώρα Χριστουγέννων, Πάσχα και το επίδομα αδείας σε όλους τους γραφειοκράτες εξαλείφθηκαν. Όμως, ούτε ένας δημόσιος υπάλληλος δεν απολύθηκε. Χάρη στην άγρια αντίσταση των συνδικαλιστικών ενώσεων, οι ιδιωτικοποιήσεις έχουν καθυστερήσει. Και η κυβέρνηση δεν έχει κάνει καμία θεμελιώδη δομική αλλαγή για να δημιουργήσει μια φιλική προς τις επιχειρήσεις οικονομία. Έτσι, δεν εκπλήσσει το γεγονός ότι η ελληνική οικονομία εξακολουθεί να παραπαίει και ότι τα ελλείμματα παραμένουν γιγάντια», σχολιάζει ο κ. Forbes.
Στο σημείο αυτό ο κ. Forbes κάνει αναφορά στις διαδηλώσεις και στα εκτεταμένα επεισόδια -τα οποία έγιναν τη δεύτερη ημέρα του συνεδρίου- λέγοντας πως «η πολιτική ατμόσφαιρα είναι πλέον τόσο δηλητηριώδης, που σχεδόν όλοι οι επιφανείς πολιτικοί -εντός και εκτός κυβέρνησης- σπανίως κάνουν δημόσιες εμφανίσεις, για να αποφύγουν τη σωματική επίθεση από τους εξαγριωμένους πολίτες».
Η Ελλάδα έχει μία από τις πιο δογματικές, κρατικοδίκαιες οικονομίες του κόσμου. Έτσι, πώς είναι δυνατόν μία οικονομία που αντιπροσωπεύει μόλις το 2% της Ε.Ε. να είναι σε θέση να ανατρέψει το παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα, ή τουλάχιστον το ευρωπαϊκό χρηματοοικονομικό σύστημα; Διότι πολλές τράπεζες κατέχουν πολλά ελληνικά κρατικά ομόλογα. Η ΕΚΤ έχει αγοράσει 70 δισ. ευρώ από αυτά τα "σκουπιδόχαρτα". Οι διαγραφές στην αξία τους θα επέφεραν σημαντικό πλήγμα στα όχι και τόσο ισχυρά κεφαλαιακά αποθέματα των τραπεζών.
Γνωρίζουμε πως και άλλες χώρες, όπως η Πορτογαλία, έχουν σημαντικά οικονομικά προβλήματα. Ο φόβος είναι ότι αν η Ελλάδα πτωχεύσει, ένα ντόμινο αλά Lehman Brothers θα μπορούσε να επιστρέψει την παγκόσμια οικονομία εκεί που ήταν το Φθινόπωρο του 2008. Όμως η Ε.Ε., το ΔΝΤ και η ΕΚΤ αξίζουν επίσης. χειροκροτήματος. Χορήγησαν δάνεια διάσωσης χωρίς να τα συνδέουν με αλλαγές που θα αντέστρεφαν το κλίμα της ελληνικής οικονομίας, κάτι που θα μπορούσε να αποτελέσει θετικό μοντέλο για την Πορτογαλία, την Ισπανία και την Ιταλία.
Τα μέτρα λιτότητας, και ειδικότερα οι υψηλότεροι φόροι, δεν θα κάνουν την Ελλάδα έναν άξιο δανειολήπτη. Οι φορολογικές και δομικές μεταρρυθμίσεις θα έπρεπε να είναι στον κατάλογο των απαιτήσεων πριν από τη χορήγηση επιπλέον δανείων. Οι Έλληνες κατηγορούνται -και δικαίως- ότι δεν πληρώνουν φόρους. Άλλες χώρες της περιοχής πλήττονται από το ίδιο πρόβλημα.
Η λύση τους;
Αχρήστευσαν τους παλιούς φορολογικούς κώδικες και τους αντικατέστησαν με έναν απλό και εύκολο να επιβληθεί ενιαίο φορολογικό συντελεστή. Όμως, ενώ στην Ελλάδα ο υψηλότερος φορολογικός συντελεστής πλησιάζει το 50%, στη γειτονική Βουλγαρία είναι 10%, στην Αλβανία 10% και στη Ρουμανία 16%. Έτσι, αυτές οι χώρες αναπτύσσονται, ενώ η Ελλάδα συρρικνώνεται. Επίσης, θα πρέπει όλοι να πάψουν να υποκρίνονται ότι το χρέος της Ελλάδας δεν χρειάζεται να αναδιαρθρωθεί. Υπάρχει προηγούμενο, ιδιαίτερα σε χώρες της Λατινικής Αμερικής. Αν γίνει σωστά, δεν θα οδηγήσει σε κατάρρευση του εμπορικού τραπεζικού συστήματος.
Η Ελλάδα χρειάζεται εσωτερικές αλλαγές. Τα δικαιώματα ιδιοκτησίας, για παράδειγμα, είναι πρωτόγονα. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η κυβέρνηση έχει στην κατοχή της ακίνητα αξίας περίπου 500 δισ. δολαρίων, ωστόσο δεν υπάρχουν αποτελεσματικές διαδικασίες για την καταγραφή αυτής της περιουσίας. Και το να βρει κανείς τι ανήκει σε ποιον μπορεί να αποδειχτεί δύσκολη διαδικασία. Δεν χρειάζεται όμως πολύ μυαλό: λύστε το θέμα με την ιδιοκτησία και η κυβέρνηση θα μπορούσε να φέρει αμέτρητα δισεκατομμύρια από ενοικιάσεις ή πωλήσεις σε developers.
Συμπέρασμα: Η λιτότητα από μόνη της δεν είναι αποτελεσματική, ούτε πολιτικά, ούτε οικονομικά. Οι περικοπές πρέπει να συνοδεύονται από φορολογική μεταρρύθμιση, θετικές δομικές αλλαγές που θα ενθαρρύνουν την ανάπτυξη και από αναδιάρθρωση των χρεών. Η ανεπαρκής ηγεσία της Ελλάδας μπορεί να αποτελεί ιδιαίτερη περίπτωση, όμως η ελληνική ασθένεια επηρεάζει ξεκάθαρα όλους τους ηγέτες των ανεπτυγμένων χωρών σήμερα».
*το άρθρο δημοσιεύθηκε στο www.investnews.gr, την Τρίτη 19 Ιουλίου 2011
